Amarylis De Gryse (°1989) weet hoe ze de lezer bij het nekvel moet grijpen. In de openingsscène van haar debuutroman Varkensribben toont ze meteen wat ze in haar mars heeft. 'Zo gaat het leven: je wordt het huis uit gegooid net wanneer je de was zou moeten doen. Nooit wanneer alles fris en opgevouwen netjes in de kast ligt.' Hoofdpersonage Marieke zieltoogt in haar auto, naakt langs de vaart, terwijl er een man op de ruit klopt. Ze is zopas aan de dijk gezet door haar amant Blok, traiteur bij een vleesbedrijf die ze tijdens een vakantiebaantje had leren kennen. En dat nog wel tijdens een bloedhete zomer én terwijl haar kleren klem zitten in de trommel van het wassalon. Dan blijkt er zomaar een vrouwenlijk in het water te drijven. Hoe is het zover kunnen komen, is de hamvraag van deze roman.

De ook al uit West-Vlaanderen afkomstige Amarylis De Gryse (°1989) schrijft in een klein houten huisje langs een Antwerpse snelweg en komt uit de kweekvijver van de schrijfresidenties van de Buren. Ze maakt van Varkensribben een tragikomisch, ietwat bitterzoet verhaal waarin jeugdherinneringen zich vermengen met een onpeilbare tristesse én eenzaamheid, terwijl voedsel (in het bijzonder vlees) een bijzondere rol speelt. Het is ook de reconstructie van een relatie, van ontrouw én het relaas van een drukkende zomer.

De Gryse is zonder meer een plastische-taferelenschrijfster - waarvan sommige té lang uitgesponnen zijn - met een alert oog voor la Flandre profonde en voor familiale verwikkelingen, zoals over haar bokkige moeder: 'Ze kauwt het verzwegene verder plat tussen haar kiezen.' Pakkend is de droomscène nadat Blok haar 'te dik' heeft genoemd én hij het overtollige vlees met een grote kaasrasp van haar afschraapt: 'Gewoon wat bijschaven'. Meermaals laat De Gryse de werkelijkheid onbehaaglijk ontsporen.

Bijna logisch dat Marieke, als verpleegster werkzaam in een rusthuis voor bejaarden, haar liefdevolle aandacht die ze zelf ontbeert, aan de oudjes schenkt. Hoe zal ze in godsnaam weer overeind krabbelen? Maar bovenal is er het vlees, van gehaktballen tot varkenswangen: 'Iets wat wordt gebakken in zijn eigen vet is niet te overtreffen.' Nee, De Gryse heeft haar entree niet gemist.

Prometheus, 224 p., 19,99 euro.

Verberg tekst

★★★½

In 'Varkensribben', het prima debuut van Amarylis De Gryse, wordt Marieke door haar jeugdliefde de deur gewezen. En het verzorgingstehuis waar ze werkt, is met bejaarden en personeel verhuisd naar een nieuw gebouw. Marieke blijft achter met de zwaksten en vreest het moment dat ook zij moeten verhuizen. Maar zolang ze niet te veel nadenkt, komt alles wel goed. Haar houvast zijn herinneringen aan vroeger, zoals gehakt bakken met haar moeder, die bitter en broos geworden is.

'Varkensribben' is door Mariekes nostalgie en haar neurotische mijmeringen - in soms vermoeiend lange zinnen - geheel van deze tijd, met het bijbehorende risico op navelstaren. Maar de droog-humoristische schrijfstijl maakt het toch een charmant en ontroerend debuut. Marieke is geen zeurmillennial, maar een klassieke verloren ziel, en ze is door haar onhandigheid herkenbaar en beminnelijk.

De fijnste passages zijn die met uitgebreide beschrijvingen van het eten. Mariekes thuisloosheid vertaalt zich in een zucht naar troostrijk voedsel, dat Amarylis De Gryse met smaak beschrijft: varkenswangetjes met uien en jus, ovenschotels met een knapperige kaaskorst, appelmoes met zachte stukjes appel. Het water komt je er spontaan van in de mond.

Verberg tekst

De Belgische Amarylis De Gryse (1989) schrijft vanaf een klein houten huisje naast de snelweg. Ze groeide op in West-Vlaanderen en liet zich omscholen tot boerin. 'Varkensribben' is haar debuutroman. Een actueel debuut met een vlotte schrijfstijl. Het gaat over de vrijgevochten Marieke, die tijdelijk in een huurauto aan de vaart woont, nadat haar ex haar op straat zette. Ze werkt als verpleegster in een verzorgingstehuis. Door problemen bij de verhuizing van het tehuis naar een moderner gebouw, blijft ze alleen achter met de bejaarden. Dan begint ze met nadenken, vooral over eten. Haar beschrijvingen van gerechten en producten zijn uitgebreid en gedetailleerd. De teksten zijn erg realistisch en af en toe wat grof. Ze neemt geen blad voor de mond. Beeldende beschrijvingen bijvoorbeeld van hoe ze als kind gehaktballen klaarmaakte. Realistisch en absurdistisch verhaal, met actuele onderwerpen als besparingen in de zorg door de overheid, herinneringen aan vroeger en eenzaamheid. Luchtig geschreven zonder het geheel zwaar te maken. Verberg tekst