Verblijfsvergunningsvrouw. Er staan niet veel neologismen in Chika Unigwes nieuwe verhalenbundel Beter nooit dan laat, maar wanneer de in de Verenigde Staten verblijvende Belgisch-Nigeriaanse schrijfster zich toch eens aan een nieuw woord waagt, is het er meteen een dat directe zeggingskracht aan een heel specifieke realiteit koppelt. In dit geval die van Nigeriaanse immigranten in Vlaanderen.

De verblijfsvergunningsvrouw in kwestie heet overigens Hilde en ze is de Duitse echtgenote van een man die Unigwe omschrijft als iemand 'voor wie het leven in Europa niet hard was geweest'. De implicatie dat het leven in Europa dat voor de andere personages wél was geweest, is meteen duidelijk. Het valt dan ook te betreuren dat Unigwe het overgrote deel van haar met elkaar verweven verhalen spendeert aan het opzichtig expliciteren van wat ze zo subtiel laat voelen in de eerste pagina's van haar boek waar ze het koppel Prosperous en Agu, en de vrienden die zij thuis in Turnhout weleens voor een glas en een maaltijd ontvangt, zorgvuldig neerzet als mensen die dromen van chique huizen in de Nigeriaanse steden 'waar hun opgeschorte levens nog steeds domicilie hielden'. De pagina's, kortom, waarin Unigwe de gemoedsgesteldheid van migranten soms pijnlijk poëtisch weet te vatten.

Beter nooit dan laat is een verhalenbundel met een doel. Unigwe wil de ervaringen van Nigerianen in Europa invoelbaar maken. Daar slaagt ze ook in. Je proeft de bitterheid van tergend langzaam opgegeven dromen, en je ziet het vertekende wereldbeeld van een kind dat alleen maar witte rolmodellen ziet, maar de schrijfster van De feniks (2005) en De zwarte messias (2013) werkt bijwijlen iets te programmatisch naar haar doel toe. Soms lijkt het alsof ze een checklist met narigheden waar Nigeriaanse migranten mee kampen aan het afvinken is. Het maakt de verhalen niet per se saai, maar wel eentonig in de letterlijkste betekenis van het woord.

Chika Unigwe zet het empathie opwekkende vermogen van literatuur vakkundig naar haar hand, maar laat in haar verhalen de boodschap iets te vaak over de stijl primeren. Dat ze zich op haar allerbeste momenten net als een verfijnde stiliste laat kennen, maakt dat manco alleen maar meer zichtbaar.

Polis, 184 blz., 20 € (e-boek 14,99 €).

Verberg tekst

Chika Unigwe (1974) is een Nigeriaanse schrijfster die in België en Nederland heeft gewoond, maar nu in de Verenigde Staten woont. Ze ontving verschillende literaire prijzen, waaronder de 2012 NLNG Prize for Literature. Haar nieuwste boek speelt in België, rond twee Nigeriaanse immigranten, Prosperous en Agu, die thuis regelmatig allerlei – vaak Nigeriaanse – vrienden ontvangen. Via hen krijgt de lezer verhalen te horen over mensen die zowel problemen tegenkomen die specifiek voor immigranten zijn, als problemen waar eenieder mee te maken heeft: liefde, verdriet, dood. Unigwe weet haarfijn duidelijk te maken hoe ingewikkeld menselijke relaties zijn en hoe mensen zich verbonden en gebonden voelen door de talloze draden die hen met elkaar verbinden. In principe staan de verhalen los van elkaar, maar door de gezamenlijke achtergrond kunnen de verhalen ook gelezen worden als hoofdstukken uit een roman. Via haar boek maakt Unigwe duidelijk wat alledaags racisme daadwerkelijk betekent. Vooral geschikt voor lezers die geïnteresseerd zijn in de levens en problemen van Nigeriaanse immigranten in een Westerse samenleving. Verberg tekst