Romanschrijver en essayist Herman Franke begeeft zich af en toe op de korte baan. De verhaalschetsen Notulen (2004) konden nauwelijks bekoren, maar deze compilatie van columns voor 'de Volkskrant' zijn beter dan de wat gemakkelijke titel doet vermoeden. Ze mengen het opiniërende (soms polemische) van de column met de persoonlijke ervaring van het cursiefje en vooral met een scherpzinnige soort literatuurkritiek, die je in recensies nog zelden aantreft. Franke beent vaak één of een paar zinnen uit een roman uit, legt er de sterke of de zwakke kanten van bloot, koppelt er een stuk of wat citaten uit andere boeken aan vast -- vrucht van zijn grote belezenheid. Behalve puntig geschreven en vlot weglezende stukjes (meer dan eendagsvliegen), zijn dit literair-kritische miniatuurtjes, die een aanzet kunnen vormen voor grondiger literatuurwetenschappelijk onderzoek. Hier spreekt de ambachtsman, voor wie een roman niet opgaat in alleen maar grote culturele verbanden. Soms begint hij gewoon anekdotisch, dan weer met een uitdagend statement of met een experiment voor de lezer. Wat een mooi gedicht lijkt, blijkt uit een krantenverslag over Tsjetsjenië te komen. Een rode draad vormt de ongrijpbare verhouding tussen werkelijkheid en fictie. Wat gebeurt er in werkelijkheid met door Marcel Proust beschreven plaatsen? Wat voor gevolgen heeft de invoering van de euro voor de literatuur? Je kunt er geografische verwarring mee scheppen, maar het spelen met de tijd is moeilijker geworden (een flashback wordt vlugger 'gedateerd' dan de schrijver soms zou willen). Waarom schreeuwen juist erge feiten om een verhaal, ondanks de vele reportages? Hoe schrijven over seks? Franke maakt het nog concreter en toont een mooie verzameling van hoe 'de dingen' dan bij hun naam worden genoemd. Naast boeken uit de Nederlandse en de wereldliteratuur behandelt hij ook het ruimere literaire veld: het verschil in cultureel televisieklimaat tussen Engeland en Nederland, verfilmbare en onverfilmbare romans (die laatste hebben de toekomst), de heel betrekkelijke 'onsterfelijkheid' van schrijvers. Hij onderzoekt wat er schort aan afgewezen manuscripten, geeft treffende voorbeelden van fouten in romans én recensies, en stelt de theorie op dat een slotzin pas goed is als hij ook een mooie openingszin had kunnen zijn. Dankzij het klein gedrukte personenregister kun je terugvinden waar de auteur het gefascineerd over de tijdsopvatting van Borges heeft, (betwistbaar) de slotregels van Jeroen Brouwers' Geheime kamers verbetert of Maarten Toonder uitspeelt tegen J.K. Rowling. Compilaties zijn er niet om in één ruk uit te lezen, maar gedoseerd (een paar per dag) zorgt deze bundel voor een onderhoudende en leerrijke leeservaring. [Erik de Smedt] Verberg tekst

In dit mooi vormgegeven boekje zijn de columns die Herman Franke (De verbeelding, Wolfstonen, Notulen) voor De Volkskrant schreef gebundeld. De meest uiteenlopende onderwerpen met betrekking tot de literatuur worden belicht. Vaak ergens beginnend (bij een boek, vraag, bewering of situatie), eindigen zij (na een lichte lus) net ergens anders; wat dat betreft zijn de columns liggende 'achten'. Straatrumoer van de afgelopen jaren krijgt een nadrukkelijke plaats. Troostende literatuur, begin- en slotzinnen, boek en film, beschouwingen naar aanleiding van nominaties en prijsuitreikingen, literaire fouten, de euro en de literatuur, de dood van Adriaan van der Veen (en de 'in memoriams'), een oude vertaling van de Tristia, seks in de literatuur, het zoeken naar Proust, weglatingen, onaneren in de literatuur: de diversiteit van onderwerpen in deze compilatie is groot. De columns zijn dikwijls tegendraads en eigenzinnig; de toon is soms begrijpend, op andere momenten scherp. De stukken zetten aan tot lezen of overwegen en zijn onveranderlijk fris en aanstekelijk geschreven. Verberg tekst