Besprekingen
Een immens mooie puinhoop
Wat betekent het om een Vietnamese immigrant in Amerika te zijn? En homo bovendien? Ocean Vuong schreef er een ontstellend knappe debuutroman over: Op aarde schitteren we even.
Iedere lente vertrekken vanuit de bergen in Centraal-Mexico miljoenen monarchvlinders in noordelijke richting. Na een paar weken leggen ze eitjes en sterven ze, waarna een tweede generatie de reis verderzet. Wanneer ze tegen de zomer hun uiteindelijke bestemming bereikt hebben, het noorden van de VS en het zuiden van Canada, heeft dat proces zich nog een paar keer herhaald en zitten ze aan de vierde generatie. Deze legt echter geen eitjes meer, maar vreet zich helemaal vol, tot de herfst zich aandient en ze in één keer 8.000 kilometer terug naar Centraal-Mexico vliegt. Geen van die vlinders heeft het overwinteringsgebied ooit gezien, en toch vliegen ze er allemaal blindelings naartoe.
In Op aarde schitteren we even (oorspronkelijke titel On Earth We're Briefly Gorgeous) maakt de Vietnamees-Amerikaanse schrijver Ocean Vuong een gelijkaardige beweging. In 1990 ontdekten de Vietnamese autoriteiten dat Vuongs moeder het kind was van een Amerikaanse soldaat. Samen m…Lees verder
Toxische mannelijkheid
'Sommige mensen zeggen dat de geschiedenis in een spiraal verloopt, niet in de rechte lijn die we zijn gaan verwachten.' Dat schrijft Ocean Vuong in zijn romandebuut Op aarde schitteren we even. Zo bouwt hij zijn boek ook op, niet als een lineair verhaal, maar als een brief die associatief heen en weer springt tussen heden en verleden.
De hoofdmoot is de kindertijd van Hondje in de achterkamer van het nagelsalon waar zijn moeder haar handen kapot werkt, én zijn liefde voor Trevor, de kleinzoon van de eigenaar van de tabaksboerderij waar Hondje vakantiewerk doet. Trevor, gevangen in het beperkende beeld van stereotype witte mannelijkheid en in een opioïdeverslaving, worstelt met zijn homoseksualiteit. En Hondje vindt bij hem liefde in een vorm die hij kent: 'Geweld was toen al gewoon voor me, het was uiteindelijk datgene wat ik van de liefde had leren kennen. Beuk. Me. Kapot. Het gaf me een goed gevoel te benoemen wat me mijn hele leven al overkwam. Eindelijk werd ik uit vrije wil toegetakeld.'
Op aarde schitteren we even is een boek vol knappe metaforen, experimenteel proza en flarden poëzie over trauma, eerste liefde, verlies en opgroeien. En niet in het minst over de kracht van taal. Een hartverscheurend verhaal van een duizelingwekkende genialiteit.
Vertaald door Johannes Jonkers…Lees verder
Cirkelen rond het Vietnamees verleden
In een wervelende bildungsroman verwerkt de Amerikaans-Vietnamese Ocean Vuong het pijnlijke verhaal van zijn jeugd en moederland.
De literaire verwerking van de Vietnamoorlog lijkt in golven te komen. In de jaren zeventig publiceerden auteurs als Robert Stone (Hondenjacht) en Michael Herr (Verslagen uit Vietnam) geruchtmakende boeken over deze voor Amerikanen zo traumatische oorlogservaring. In hun kielzog volgden onder meer Tobias Wolff (In het leger van de farao), Denis Johnson (Een zuil van rook) en Karl Marlantes (Matterhorn).
Pas vanaf de jaren negentig kregen we via onder meer Bao Ninh (Het verdriet van Vietnam), Duong Thu Huong (Blind paradijs) en Nguyen Huy Thiep (Tijgerhart) te lezen over Vietnamese oorlogservaringen. Een mengvorm van deze twee stemmen leverde de Amerikaans-Vietnamese Le Ly Hayslip, met Toen hemel en aarde van plaats verwisselden.
De laatste jaren is daar een nieuw geluid bij gekomen: dat van de tweede generatie Amerikaans-Vietnamezen, de kinderen van degenen die na de val van Saigon naar de Verenigde Staten vluchtten om daar te proberen een bestaan op te bouwen en hun …Lees verder
Nieuwe ster
Ocean Vuong vindt de great American novel op zijn eentje opnieuw uit. En dat met zijn debuut.
Hondje, zo wordt hij tegelijk liefkozend en minachtend genoemd door zijn Vietnamese moeder. Aan haar liefde twijfelt hij niet, maar hij moet er wel haar woede-uitbarstingen en de bijbehorende klappen bij nemen. Soms slaan in haar hoofd de stoppen door en betaalt hij het gelag voor de bliksem die door haar brein genstert. Geweld zit in haar bloedlijn: ze is een kind van de Vietnamoorlog. Een Amerikaanse GI legde het aan met haar moeder, een Vietnamese gezelschapsdame, en om de schande te ontvluchten trokken ze naar de VS. Dat ze geen Engels begrijpt, frustreert haar daar, net als het openlijke racisme dat haar te beurt valt. Om over de armoede maar te zwijgen – ze slijt lange dagen in een nagelsalon waar ze hooghartige blanke vrouwen manicures geeft.
Lezen kan ze niet, maar toch besluit Hondje haar een brief te schrijven waarin hij haar alles vertelt, een brief die de omvang van een boek aanneemt en een van de meest wonderlijke Amerikaanse debuten in jaren oplevert. Op …Lees verder