Precies een decennium geleden debuteerde Toon van Mierlo (°1971) eerder onopvallend met de lichtvoetige roman Het geluk van jonge vaders. Van Mierlo, sinds jaar en dag actief achter de schermen van het Vlaamse boekenvak, leek het als auteur vervolgens voor gezien te houden. Maar zie, out of the blue ligt dan toch opvolger Een paar is twee in de winkelrekken.

De hoofdrolspelers van zijn tweede roman hebben het niet onder de markt. De midlifecrisissen barsten open als rijpe etterbuilen en ze worden belaagd door - vaak groteske - overspelsituaties. De mot nestelt zich in hun huwelijkse staat, waardoor de verleiding van een scheve schaats oppermachtig is, zo blijkt. Van Mierlo duikt onder in de wereld van het oer-Vlaamse middenklassegezin om daar grimmige situatiehumor uit te puren die af en toe over the top mag zijn. Zijn personages ogen gewoontjes, maar gaan altijd weer op zoek naar ontsnappingsroutes uit 'de rottige middelmaat'.

De drie schoonbroers Willem, Staf en Danny zijn alle drie gehuwd met een van de zussen Gebruers. Maar elk huwelijk bevindt zich anno 2010 simultaan in woelig vaarwater, geheel parallel met de heersende crisis in de Belgische politiek. Zo moet de ietwat sullige en weinig daadkrachtige Willem met lede ogen vaststellen hoe zijn Greet een Australische minnaar heeft, waarna hij revanchistische strootjes legt bij de langbegeerde collega Mia. Intussen is hij ook getuige van een mysterieuze zelfmoord aan het Willemdok (jawel). Toch lijkt het huwelijk niet helemaal slagzij te maken.

Van Mierlo laat in de volgende hoofdstukken (met enigszins potsierlijke titels als 'Stef heeft een stijve') volop de absurditeit toe. Een epidemie van zelfontbrandende mensen die zelfs op de aankomststreep wielrenner Philippe Gilbert treft? Het is niet meteen courant, net als een affaire met je schoonmoeder. De test van de geloofwaardigheid doorstaat dit boek niet altijd. Telkens blijken de echtelieden meer aan elkaar verknocht dan eerst gedacht en wordt er eindeloos gepalaverd over alle consequenties van hun baltsgedrag.

Wie een pretentieloze roman zoekt zonder opzichtig stilistisch trapezewerk, komt met Een paar is twee niet bedrogen uit. Van Mierlo weet hoe je een vlot weglezend verhaal in stelling brengt. Redactioneel had dit boek strakker aan de teugel gemoeten. Nu wurmen we ons geregeld door vervaarlijk lang aanslepende scènes én verliezen zijn personages zich weleens in banale akkefietjes of flauwiteiten: 'Een vrouw aan het lachen brengen, is evenveel waard als een vinger achter het elastiek van haar slip'.

Misschien gaf Van Mierlo de dialogen - welbewust? - een zeker Thuis- en Familie-soapgehalte mee. Maar op papier komt deze battle of the sexes daardoor soms krampachtig over. Gelukkig mag je de monkellach steeds paraat houden tijdens deze revue van relationeel gestoethaspel.

Vrijdag, 253 p., 19,95 euro.

Verberg tekst

Een paar is twee, de eerste roman van Toon Van Mierlo na zijn debuut Het geluk van jonge vaders (2007), vertrekt van de zussen Gebruers. Alle drie zijn ze getrouwd, en in elk huwelijk loopt iets mis. Overspel, of zoals Van Mierlo het noemt: een 'scheefstoot', is aan de orde van de dag. Er wordt onderhandeld, bekeken wat er nog gered kan worden. De reacties van de bedrogenen zijn vaak verrassend, en als er iets uitlekt, heeft dat evenmin altijd logische gevolgen.

Van Mierlo doorspekt zijn boek met surrealistische elementen (een zelfmoordenaar die misschien nooit bestond, een epidemie van zelfontbrandingen) en laat de personages kibbelen over de Belgische regeringsvorming (alles speelt zich af in 2010). De mannelijke personages hebben vaak een suïcidaal trekje. Ze nemen weinig initiatief. De erg verlegen man van Greet Gebuers, bijvoorbeeld, noemt zich de 'man met de lede ogen'. Overspel lijkt wel het enige risico dat ze durven te nemen in het leven. Veel plezier beleven ze er dan ook niet aan. Greets man, in een hotel verveeld wachtend op een andere vrouw: 'Wat een pijniging, dit overspel.'

'De koude kant', het eerste verhaal (want dit is meer een verhalenbundel dan een roman), is amusant zonder echt te overtuigen; bijna honderd bladzijden quasi-neurotisch gepieker boeiend houden is niet iedereen gegeven. Het tweede, 'Stef heeft een stijve', is even vreemd als laugh out loud-grappig, voornamelijk door de dominantie van Van Mierlo's belangrijkste talent: dialogen schrijven. Het derde, 'De Vlaamse polygamie', begint veelbelovend, maar de auteur wil hier blijkbaar alle verhaallijnen afronden en dat lukt niet echt.

Een paar is twee breekt plots af, met veel onbeantwoorde vragen en een onbevredigd gevoel. Met een wat subtielere landing had dit boek prima humoristisch entertainment kunnen zijn. Van Mierlo moet gewoon wat vaker publiceren.

Een paar is twee. Vrijdag, 252 blz., 19,95 €.

Verberg tekst

Willem, Stef en Danny zijn getrouwd met drie zussen. Er is sprake van huwelijkse ontrouw, zowel in woord als daad. Zo blijkt een van de zussen er al langere tijd een geheime op liefde op na te houden en een andere zus heeft de bloemetjes buiten gezet tijdens een cursus. Stef fantaseert over een buitenechtelijke verhouding. Een ramp zorgt dat alles in een stroomversnelling raakt. Het absurdistische verhaal dreigt soms uit de bocht te vliegen, maar blijft toch boeien door de spanning tussen de hoofdpersonages en door de behouden, soms wat afstandelijke schrijfstijl die genoeg vakmanschap toont. De dialogen hadden soms wat meer aangescherpt mogen worden, al zijn ze wel geregeld dolkomisch. Een bijrol is weggelegd voor het Belgische (politieke) klimaat. Al met al een meer dan aardige tweede roman van de Vlaamse auteur (1971) die in 2006 debuteerde met ‘Het geluk van jonge vaders’ en die best met wat meer frequentie zou mogen publiceren.