In het nawoord bij Koningin van de nacht schetst Yvonne Keuls de ontstaansgeschiedenis van haar roman: in 1988 schreef ze het jaarlijkse boekenweekgeschenk. Het werd de novelle Daniël Maandag, waarin ze een aantal aantekeningen verwerkte voor de roman die ze op stapel had staan en Koningin van de nacht zou heten. Na ruim twintig jaar heeft ze, mede door de vraag van filmproducent en regisseur Miriam Kruishoop om de eerder verschenen novelle te verfilmen, deze aantekeningen opnieuw bovengehaald en uitgewerkt tot de roman die altijd was blijven sluimeren. Dat ze dit zo lang uitstelde, heeft ook te maken met het feit dat Keuls geneigd was een aantal jeugdherinneringen uit de Tweede Wereldoorlog weg te stoppen. Nu wijst ze er nadrukkelijk op dat de roman ‘geen autobiografische roman is, maar wel veel autobiografische elementen bevat’. Koningin van de nacht brengt het relaas van de manier waarop de jongen Daan Maandag de Tweede Wereldoorlog, en vooral dan de bezetting van Den Haag, doorkomt. Daans moeder is in 1940 gestorven in een sanatorium in Zwitserland. Samen met zijn vader en zijn zuster Roos, die beiden muzikaal bijzonder begaafd zijn, worstelt hij zich door de ellende heen die de oorlog hoe dan ook met zich meebrengt. Yvonne Keuls biedt de lezer een intrigerende inkijk in de psychologie van de opgroeiende jongen. Aan de ene kant wil die zich manifesteren binnen een groep straatjochies — van wie enkele waagstukken fout af lopen —, anderzijds zoekt en vindt hij de geborgenheid bij zijn vader, die letterlijk en figuurlijk vlucht in de wereld van de muziek en erop rekent dat hij zijn joodse identiteit verborgen kan houden voor de Duitse bezetter. In een mooi uitgewerkt nevenverhaal tekent Keuls de relatie tussen vader Maandag en de Duitse officier Brenner, die elkaar vinden in hun liefde voor de muziek, die barrières van ras en politiek overstijgt. Finaal zal Brenner zijn ‘taak’ als officier van het Duitse leger voorop stellen en vader Maandag op transport zetten. Even mooi wordt een aantal nevenpersonages getypeerd, buurman Prakke bijvoorbeeld die uit is op de bezittingen van zijn joodse buren. Koningin van de nacht — de titel verwijst naar De Toverfluit van Mozart — is een beklijvend en eerlijk doorleefd verhaal van een jongen die mede door de oorlogsomstandigheden geen kind heeft kunnen en mogen zijn. [Jooris Van Hulle] Verberg tekst

Hoe een halfjoods gezin de Tweede Wereldoorlog beleefde. Roman met veel autobiografische elementen, die op verfilming lijkt te wachten. Het leven van vader Daniël en zoon Daan Maandag staat centraal, van 1940 tot 21 november 1944, toen in Den Haag de actie Schneeflocke, een grote razzia, plaats vond. De intense relatie tussen de naïeve vader, een musicus, en zijn fantasierijke zoon wordt ontroerend neergezet, tegen een achtergrond van ontberingen en onderduikplannen. De rol van de gestorven katholieke moeder, een beroemde violiste, in hun leven is belangrijk, maar dat geldt ook voor instrumenten en vrienden van de straat. Vooral de belevingswereld van de jonge Daan en zijn opgroeien en ontwaken krijgen aandacht. De bekende en bekroonde Nederlandse schrijfster (1931), ook werkzaam geweest als jeugdwerker, onderwijzeres en activiste, heeft hier de novelle 'Daniël Maandag' uit 1988 met succes uitgebreid tot een interessante, ontroerende roman in de derde persoon, met een schitterend jeugdportret tegen de achtergrond van de Tweede Wereldoorlog. Normale druk. Verberg tekst